Bang

‘Do one thing every day that scares you’* is een regel uit een songtekst vol goede raad waar ik me erg in kan vinden. Die ene regel, maar eigenlijk de gehele tekst. Deze reis leef ik soms die regel. Al vaker schreef ik over de spanning die ik kan voelen voor de aanvang van een zeildag.

Mijn laatste dagen op de Solent slijt ik in een jachthaven bij Portsmouth. Ik wil verder richting London maar de wind zit tegen. Die blaast een paar dagen uit het oosten. Vanaf maandag gaat ie echter uit het westen waaien en stevig ook. Dán ga ik weg.

In Het Kanaal kun je niet anders dan rekening houden met het tij. Het verval is groot en de daarmee gepaarde stromingen dus ook. Ik wil van Portsmouth naar Eastbourne. Dat is haalbaar op één tij maar dan moet ik wel vroeg weg. Om 4:30u loopt mijn wekker af.

Ik heb niet best geslapen. Zoals zo vaak voor een uitdagende tocht neem ik allerlei scenario’s door en probeer ik me een voorstelling te maken hoe de omstandigheden zullen zijn. En die zullen stevig zijn want ook zonder kennis van PredictWind.com kun je op het plaatje zien dat er veel wind wordt verwacht. Rond de 30 knopen wind, zeg maar 7 Beaufort. Maar het is niet anders dan wat ik al eerder meemaakte. Recent bijvoorbeeld nog bij het ronden van Land’s End. Maar in tegenstelling tot toen krijg ik de wind nu in de rug want hij komt vanuit het zuidwesten. Eigenlijk verwacht ik een heftige maar mooie tocht.

Als ik om 5:00u Portsmouth verlaat, is het stikdonker en heb ik de stroom vol in de rug. Ik loop tien knoop over de grond en ben daarom binnen no-time het havengebied uit en op de Solent. Dáár moet ik nog even wachten op de vloedstroom die me mee zal nemen naar het oosten en ook de wind is er nog niet. Ik heb mijn volledige genua staan en een half ingerold grootzeil. Dat laatste is alvast ter voorbereiding op wat komen gaat. Maar de motor moet nog even bij om me naar de eerste kaap, Selsey Bill, te helpen.

Net voorbij Selsey Bill komt de wind, is het licht en gaat de motor lekker uit. Ik loop als een trein met 25 knopen halve wind en ik app enthousiast over de voortgang met zeilvriendin Madeleine. Ik heb het erg naar mijn zin en wederom ervaar ik dat het piekeren van de nacht ervoor over de omstandigheden niet nodig bleek. Nóg niet, deze keer….

Een paar uur later zit ik in een totaal andere situatie. Er trekken erg zware buien over en de wind neemt daarin enorm toe. Deze is al eventjes continu boven de 40 knopen en er staat dus gewoon windkracht 8. Maar daar bovenop zijn er flinke windvlagen. De vlag waait uit mijn achterstag en kan ik wonderbaarlijk genoeg redden. Er is zware neerslag, het zicht is beperkt tot bijna niets en ik heb van tijd tot tijd geen controle meer over de boot.

Godzijdank heb ik een uur of wat geleden mijn genua ook verkleind. Toen had ik mijn eerste bui en had ik veel te veel zeil op. Hardop zei ik tegen mijzelf: ‘Volgens mij hebben we het ergste nog niet gehad.’ Of dat ervaring, voorgevoel of juiste interpretatie van wat ik om me heen zag is weet ik niet, maar ik had het volledig bij het rechte eind. Zwaar gereefd vaar ik verder en ik krijg het enorm voor mijn kiezen. Regelmatig gaat de windmeter naar de 50 knopen. De stuurautomaat trekt het niet en af en toe draait de boot in de wind wat wild klapperende zeilen oplevert en een stuiterende boot. Ik begin nu echt bang te worden.

Later realiseer ik me dat ik de stuurautomaat nog veel responsiever kan instellen en als ik dat gedaan heb, gaat het beter. Het in de wind draaien komt niet meer voor. Ik baal ervan dat ik dit niet eerder heb gedaan. Het had een dure fout kunnen zijn. Onder de buiskap zit ik de boel af te wachten en merk dat ik met witte knokkels mezelf vastklamp aan de kajuit. Het is de eerste keer dat ik me (te) alleen voel deze reis en ik bel Marleen om mijn ongerustheid te uiten en steun te krijgen.

Op de marifoon hoor ik een ‘Gale warning force 8, imminent’ voor het gebied bij Portland en Wight. Ondertussen surf ik met een hoop geweld over de golven. Grondsnelheid regelmatig tussen de 10 en 11 knopen en de wind schuin van achter. Ik zeil dus van de wind af en tóch tikt de windmeter nog een aantal keer de 50+ knopen aan. Het waait echt heel erg hard.

Het is ongelooflijk hoeveel effect mijn telefoontje met Marleen op mij heeft. Ik ben rustig geworden en krijg het gevoel van controle terug. Aan de appjes die ze daarna stuurt merk ik wel dat zij nu erg ongerust is en ik reageer dan ook snel en vaak om te laten merken dat ‘ik er nog ben’. Later vertelt ze hoe spannend het voor haar was. Dat is echt niet leuk geweest.

Hoewel het nog erg hard waait, trekken de buien weg en neemt de vlagerigheid van de wind af. Het zonnetje komt zelfs af en toe door en voor het eerst ben ik in staat wat foto’s te maken van deze toch wel bijzondere omstandigheden.

Twee uur later loop ik binnen bij Eastbourne. Wat ben ik blij dat ik binnen ben. En dat dat bij Eastbourne zou lukken was nog lang niet zeker. Het ligt behoorlijk aan lagerwal onder deze omstandigheden maar de haveningang is beter begaanbaar dan ik had durven hopen. Het scenario dat ik 45 mijl moest doorvaren naar Dover had ik al geaccepteerd maar komt gelukkig niet uit.

Drie uur na mij komt nog een zeiljacht binnen, de Scaramouche. Omdat ik erg benieuwd ben naar wat zij meegemaakt hebben neem ik een lijntje aan en knoop ik een praatje aan. Ze komen vanuit Cowes gezeild en hebben dus ongeveer dezelfde tocht gemaakt als ik. Ja, ze vonden het ‘windy’ en hun genua is kapot gewaaid. Maar omstandigheden zoals ik meld hebben ze in het geheel niet gehad. Waarschijnlijk heb ik pech gehad met de buien die ik heb getroffen. Dinsdag zie ik ze weer uitvaren voor de volgende etappe. Ik blijf een dagje bijkomen….

Eén ding is mij heel duidelijk over deze zeildag: ik ben flink tegen mijn eigen grenzen aangelopen. Maar niet tegen de grenzen van Kendu. Zij heeft zich prima gehouden, niets is kapot en ik ben veilig binnengekomen. Vraag blijft dan over waar ik eigenlijk precies bang voor was. Het antwoord is duidelijk: voor wat er had kúnnen gebeuren. Maar de les is groot: voor mij geldt dat wat er mis kán gaan (of wat ik fout kan dóen) misschien wel de grootste rem is in mijn doen en laten. Elke dag iets doen waar je bang voor bent…. Hoe vaak doe ik dat nu écht? En wat laat ik aan mij voorbijgaan door voorzichtig te zijn?

Woensdag waait het nog steeds als de rook maar ga ik wel weer verder. De wind komt immers uit de goede hoek. En ik wil héél graag op tijd in London zijn. Bovendien voel ik me nu eerder gesterkt door mijn ervaringen van maandag dan afgeremd. Een leercurve is soms steil… Met mijn nieuw opgedane kennis over wat Kendu aankan, kan ík ook meer aan en ik ben nieuwsgierig naar nog een stevige dag op zee. Plan is naar Ramsgate te zeilen om weer helemaal comfortabel op schema te liggen voor London. Dat is een kleine 60 mijl. En op tweederde van de afstand ligt Dover als mogelijke uitwijkhaven.

Het wordt inderdaad stevig zeilen. Zwaar gereefd en met windkracht 8. Maar ik denk steeds: ‘Maandag had ik nog 10-15 knopen meer!’ En Dover ‘race’ ik voorbij en ik kom zeer tevreden aan in Ramsgate. Dat was alweer 2017 dat ik daar voor het laatst was. Samen met de jongens.

Toen verbleef ik er een paar dagen maar nu ben ik alleen voor mijn nachtrust in Ramsgate. Die begint trouwens pas als het om 2 uur ’s nachts eindelijk stopt met hard waaien. Dan val ik in slaap met de gedachte aan een heerlijk windstille donderdag waarop ik de Thamesmonding op zal motoren.

Ik was al een keer eerder op de Thames. Maar dat was niet op eigen kiel maar met de klipper Stad Amsterdam. Toen wist ik al dat ik hier ooit zelf nog eens wilde zeilen en nu is het zover! En je bent pas echt in de Thamesmonding als je de karakteristieke verdedigingswerken uit de Tweede Wereldoorlog tegenkomt. Ze staan op diverse plekken in de monding en die op achtereenvolgens Shivering Sands en Red Sands vaar ik op slechts een paar meter afstand voorbij. Ze doen mij een beetje denken aan ‘War of the Worlds’…

Deze keer vind ik de tocht op de motor niet saai, maar welverdiend rustgevend na twee dagen extreem zeilen. In Queenborough aan de rivier Swale pak ik een meerboei voor de nacht. Geen bijzonder mooie omgeving maar daar past Moeder Natuur een mouw aan door net voordat de avond valt te trakteren op een stortbui en meteen daarna een schitterende regenboog.

Vrijdag vaar ik verder de Thames op. Een snelstromende rivier die veel industrie heeft en in de buurt van London steeds bochtiger wordt. Vooral de laatste twee uren vind ik interessant. Vanaf de Thames Barrier vaar ik ‘ineens’ de stad in en komen er steeds meer iconische gebouwen in beeld. Bijvoorbeeld de O2 Arena (voorheen Millennium Dome) en de kabelbaan die de hele Thames overspant. Indrukwekkend hoor. En het meest indrukwekkende plaatje – voor mij althans – laat langer op zich wachten dan verwacht. Maar plots is ie daar, de Tower Bridge! Wat een geweldig gevoel om hier met Kendu te zijn! En de jachthaven, St. Katharine Docks, ligt pal naast de prachtige brug!

Nu lekker genieten in London. Vanavond mijn vader en Thijs ophalen bij St. Pancras International Station. Wat een vooruitzicht. En nooit meer vergeten: ‘A ship in harbor is safe, but that is not what ships are built for…’**

^{*Everybody’s free (to wear sunscreen), Baz Luhrmann, 1997}

^{**John A. Shedd, 1928}