Man, wat een eiland!

King Charles III is er geen koning maar ‘Lord of Mann’. Sunak is er niet de minister-president. Ze betalen er met de Manx Pound en hebben hun eigen belastingregels en wet- en regelgeving. Isle of Man, een onafhankelijk ‘Brits’ pareltje in de Ierse Zee dat ik maar al te graag wil bezoeken.

Misschien is het eiland wel het meest bekend van de Isle of Man TT. De motorraces die al meer dan honderd jaar worden gehouden op dit eiland waar buiten de dorpen en steden geen snelheidslimieten gelden. En sommigen weten dat het eiland ook het oudste parlement ter wereld huisvest en dat er een civiel-technisch wonder staat: the Great Laxey Wheel.

Als Ruben zaterdagavond van Belfast terugvliegt naar huis, weet ik allang dat ik de volgende dag naar Isle of Man wil zeilen. De wind staat de goede kant op om de 55 zeemijl af te leggen en ook het getij is me gunstig gezind. Als ik rond 9 uur ’s ochtends wegvaar heb ik de stroom mee naar buiten van Belfast de Ierse Zee op en heb ik ook alle kans om op tijd bij Peel Harbour te zijn. En dat is belangrijk, want Peel is een getijdehaven die alleen van twee uur vóór tot twee uur ná hoogwater te bereiken is. Buiten dat tijdslot is de haven afgesloten met een beweegbare drempel om het water binnen te houden en valt de toegang tot de haven droog.

Hoewel de windrichting is zoals voorspeld, valt de windkracht een beetje tegen. Ik ga daarom wat langzamer dan gehoopt en moet mijn motor bijzetten om Peel op tijd te halen. Van de elf uur die ik erover doe, staat de motor vijf uur bij. Het zij zo. Het is wel genieten op zee. Zeker als ik wederom wordt vergezeld door een groep dolfijnen. En ook pal voor de haveningang duikt een dolfijn op om rond de boot te spelen.

Ik krijg een mooie ligplaats toegewezen en rol na een douche aan boord direct mijn bedje in. Wat een heerlijke zeildag en ik heb zin om het eiland te gaan ontdekken.

Maandagochtend hoor ik van de havenmeester dat de bussen andere routes rijden omdat er motorraces zijn op het eiland. Niet de befaamde TT, maar wel de Isle of Man Classic Grand Prix. Deze races worden gereden met allerlei oude en iets minder oude motorfietsen. Op het zelfde stratencircuit als waarop de TT wordt gereden en de dichtstbijzijnde plek waar ik ze kan zien is in St. John’s. Het is deze maandag de laatste dag van dit tiendaagse evenement.

Nu heb ik wel wat met motorfietsen. Vroeger reed ik vrij fanatiek. En in St. John’s is ook het oudste parlement ter wereld te zien. Erg de moeite waard om daarheen te gaan. En omdat de bussen ‘raar’ rijden en ik geen wijs kan worden uit de aangepaste dienstregeling, besluit ik er naartoe te wandelen. Het is ongeveer vijf kilometer van Peel naar St. John’s. Dat is prima te doen!

In St. John’s aangekomen, wandel ik als vanzelf langs het parlement. Ik had er eerlijk gezegd geen voorstelling van. Maar nu ik er ben zie ik dat het een soort van mensgemaakte berg is met terrassen. Ik lees dat de berg grond bevat van alle nederzettingen die destijds bestonden op Isle of Man. Al meer dan 1.400 jaar vóór Christus kwamen op deze plek de eilanders jaarlijks bijeen om de aankondiging van nieuwe wetten aan te horen. En van de havenmeester hoor ik later dat dat nog steeds gebeurt. Hij zegt dat er dan vooral geklaagd wordt tegen het bestuur van het eiland over alles wat niet goed gaat. Mooi systeem en een vorm van directe democratie.

Ik laat deze mystieke plek een tijdje op me inwerken en begin me dan af te vragen waarom ik hier in St. John’s zo dicht bij het racecircuit ben, maar toch geen motoren hoor. Ik loop langs St. John’s Chapel verder richting de kruising waar ik weet dat het circuit een haakse bocht maak. En ongeveer honderd meter van die kruising wordt de weg versperd door een hek en het uitzicht belemmerd door strobalen.

Ook tref ik daar een ambulancemedewerker die me vertelt dat rond 12:30 uur de zijspannen een paar ronden gaan racen, mits het niet uitgesteld wordt. Op dat moment realiseer ik me de importantie van die laatste woorden nog niet. Ook weet hij me te vertellen dat ik aan de andere kant van de kruising wél iets kan zien. Dat is hemelsbreed 110 meter van mijn huidige positie vandaan maar ik moet er twee kilometer voor omlopen! Geen denken aan dat ik toestemming krijg om even tussen de strobalen door te lopen, ook al is het nu pas 11:30 uur.

Maar goed, ‘too much invested to quit’ dus ik loop de twee extra kilometers. Die kunnen er nog wel bij. Bovendien ruimschoots haalbaar voordat de zijspannen om 12:30 uur gaan racen. En ik moet zeggen, ik sta dan ook op een uitstekende plek.

Dan wordt mij duidelijk waarom ik de hele ochtend al niets hoor. Er is uitstel op uitstel op uitstel. Uiteindelijk duurt het tot 15:30 uur alvorens ik de eerste motoren zie. Het zijn mensen van de organisatie die een proefrondje rijden om te kijken of de weg helemaal droog is. In Peel en St. Johns is het al de hele dag droog maar aan de oostelijke kant van het eiland hebben ze blijkbaar wat regen gehad.

Van de organisatie of niet, ze gaan wel hárd! Van verre hoor je ze aankomen en in een oogwenk zijn ze voorbij. De sluitertijd van mijn camera kan er niet tegenop…

Ik zie ook nog één zijspan die een rondje maakt voor een bandentest en een klassieke MV Agusta. Het plaatsen van een foto van die laatste is zinloos. Bij een MV Agusta gaat het om het geluid. Kippenvel!

Dan hoor ik dat de eerste race om 17:00 uur wordt verwacht. Ik ben er klaar mee. Ik heb mijn ‘Isle of Man motorrace sfeerbeelden’ en ik geloof het verder wel. Via het Isle of Man Heritage Trail wandel ik terug naar Peel. Grotendeels langs rivier de Neb waar ik mooie stroomversnellingen zie en een waterrad.

Hét waterrad van Isle of Man bewaar ik echter tot de volgende dag. Dinsdag is een zonnige dag en dus een uitstekend moment voor een excursie over het eiland. Ik koop een ‘Go Explore’ bus- en treinkaartje waarmee ik de gehele dag onbeperkt kan reizen. De havenmeester zei tegen mij: ‘We hebben op het eiland een paardentram, een stoomtrein én een elektrische tram die gewoon deel uitmaken van het openbaar vervoer.’ Om daar aan toe te voegen: ‘You can also call it old rubbish…’

Maar ik hou er wel van, die oude meuk. Ik neem de moderne bus van Peel naar hoofdstad Douglas. En omdat ik héél graag naar het Great Laxey Wheel wil, laat ik daar de stoomtrein naar Castletown links liggen en pak ik de elektrische tram naar Laxey. Met als voordeel dat ik in Laxey dan óók het bergtreintje naar Snaefell Mountain kan nemen.

Snaefell Mountain is het hoogste punt van Isle of Man. Ruim 620 meter boven zeeniveau. Het is niet moeilijk om de Oudnoorse naam te herleiden naar de betekenis in het Nederlands. Ik tref het, want het is mooi, zonnig weer en dan heb je een grandioos uitzicht over de Ierse Zee. Ik kan puntjes van Schotland in het noorden zien, de Noord-Ierse kust in het westen en Cumbria in het oosten. En de eerste twee ben ik gewoon geweest! Het geeft een bijzonder gevoel.

Ook geeft de rit met de bergtrein een prachtige blik op het Great Laxey Wheel. De trein stopt er zelfs even voor op de helling zodat we uitgebreid kunnen kijken naar dit technisch hoogstandje uit de negentiende eeuw. Zo gauw ik weer ben afgedaald tot Laxey, wandel ik in een kwartiertje naar het waterwiel toe. Wat is dat ding imposant: het wiel heeft een diameter van ruim 22 meter en wordt – vanzelfsprekend – aangedreven door water. In tegenstelling tot steenkool was water wél in ruime mate aanwezig op het eiland. Daarom koos men voor deze duurzame oplossing om een pomp aan te drijven die de nabijgelegen mijn moest droogpompen en -houden. ‘Nabijgelegen’ is in dit geval toch zo’n 200 meter verderop. Het wiel drijft daarom een minstens zo imposante drijfstang van 200 meter aan die op zijn beurt weer de pomp aandrijft. Die drijfstang wordt op dit moment gerestaureerd en ligt niet op zijn plek. Het viaduct dat de drijfstang geleidt geeft echter voldoende indruk van de schaal.

Overigens is er op bovenstaande foto iets heel opmerkelijks te zien. Wie het ziet mag het in de opmerkingen achterlaten. De eerste met het goede antwoord krijgt een leuk Isle of Man aandenken van mij!

Na al deze indrukken ben ik blij dat ik in Laxey weer de elektrische tram kan nemen. Ik ga niet terug naar Douglas, maar rijd verder naar het eindpunt: Ramsey. Zo kan ik de mooie oostkust van het eiland op mijn gemak aan me voorbij laten trekken. In Ramsey neem ik dan de bus terug naar Peel.

Woensdag is mijn laatste dag op Isle of Man en met al het gesleep van de voorgaande twee dagen doe ik het rustig aan. Ik regel mijn zaakjes op het havenkantoor en bezoek Peel Castle. Niet zo’n mooi bewaard kasteel als dat in Castle Town, maar wél het onderkomen van de Moddey Dhoo, een angstaanjagende zwarte hond die volgens de mythe hier rondzwerft. De mensen die hem in het verleden hebben gezien zijn allen binnen een paar dagen gestorven. Gelukkig is het een mythe dus hij is al een tijdje niet meer gezien.

Grootste gevaar van Peel Castle zijn nu de konijnenholen. Het wemelt er van die beesten en daar rondlopen is als lopen in een mijnenveld. De portier waarschuwt iedere bezoeker ervoor en overal staan waarschuwingsbordjes! ‘I twisted my ankle just once,’ zeg ik tegen de portier als ik weer ga. Volgens hem is dat een bevredigend resultaat.

Donderdagochtend kan ik om 10 uur ’s ochtends weg als het bijna hoogwater is. Ik stel de Border Force op de hoogte van mijn voorgenomen vertrek uit het Verenigd Koninkrijk. Ik heb een mooie zeiltocht van bijna 80 zeemijl naar Ierland voor de boeg.