Delivery

We varen ergens ten oosten van het Deense eiland Sjælland op de Oostzee. Ik hang over de toiletpot en ben er helemaal klaar voor om onze nieuwe HR45 weer te koop te zetten. Ik voel me echt hondsberoerd!

Ik weet dat de combinatie van kou, varen op de motor in ruige omstandigheden én totale duisternis om me heen een goede cocktail is van factoren die mij zeeziek maken. Vooral het gebrek aan een horizon in het holst van de nacht lijkt daarbij doorslaggevend. Maar ja, we moeten nog even want we zijn nog niet halverwege onze eerste etappe van Limhamn (Malmö) naar Kiel. De nacht is nog maar net begonnen en in deze tijd van het jaar is de nacht lang. Niet alleen in Brabant…

Toen ik mijn handtekening zette onder het koopcontract was de afspraak dat de boot in Limhamn op de wal bleef staan en dat ik deze uiterlijk half april 2025 dan zou ophalen. Maar ja, het kriebelt natuurlijk wel zo’n boot die op je staat te wachten en half januari komt er een aantal zaken samen waardoor het plan ontstaat om de HR45 maar alvast op te halen! Zo begint Thijs in februari met zijn afstudeerproject voor zijn studie Civiele Techniek en lijkt het erop dat ik in februari met wat nieuwe opdrachten begin. Dus dan wordt het een stuk lastiger plannen. Daarnaast vrees ik door de inauguratie van Trump grote schommelingen op de valutamarkt. En ik moet het overgrote deel van de aankoopsom – in Zweedse Kronen – net vóór het ophalen nog voldoen. Een financieel risico dat ik liever niet meer loop. En als er dan ook nog een weersverwachting komt die zowat de gehele tweede helft van januari koud maar stabiel en zonnig winterweer voorspelt met als bonus dagenlang zuidoosten wind van zo’n 4 Beaufort is er voor ons maar één conclusie mogelijk: het moet nú gebeuren!

Er moet nogal wat geregeld worden voor zo’n tocht. Diverse mensen in mijn nabije omgeving hebben daar het een en ander van meegekregen. Voor eenieder die ik met mijn stress heb belast geldt de volgende belofte: kom met goed weer een keer lekker zeilen in Zeeland, je bent van harte welkom!

Uiteindelijk zijn we echter ‘good to go’. Mijn vader en zijn broer Henk brengen Thijs en mij naar Zweden en kunnen de auto terugrijden. De laatste betaling is geregeld en de verzekering is rond. De auto ligt propvol met spullen die je zoal nodig hebt bij zo’n tocht terwijl er nog niets aan boord is. En tot slot hebben we behoorlijk wat gereedschap en materialen bij ons voor de laatste klusjes die we nog willen doen alvorens de boot te water gaat. Bijvoorbeeld een nieuwe schroef die we nog moeten monteren. Al dat geregel kost een goede week en in die tijd verandert de weersvoorspelling van ‘briljant’ naar ‘niet bepaald gunstig’. En dat laatste slaat dan vooral op de wind die in de westelijke hoek gaat zitten en de hele tocht tegenwind zal opleveren. Maar alles is nu geregeld en afgesproken, dus we gaan toch!

Als we dinsdag 21 januari eenmaal in Zweden zijn gaat het redelijk volgens plan. De Maxprop (schroef) wordt gemonteerd en zo gauw de verzekering om 12:00u ingaat, wordt de boot te water getakeld. Daar klooien we nog even met lucht in de motor maar rond 15:00u hebben we alle zeilen klaar en kunnen de trossen los. Even voltanken aan de dieselsteiger en net voordat het donker wordt gooien Thijs en ik nogmaals de trossen los en beginnen we onze tocht naar (in eerste instantie) Kiel! Mijn vader en Henk zijn dan al met de auto onderweg naar Nederland.

Zeilen zit er niet in. We willen opschieten en hebben de wind recht op de neus. We motoren daarom de nacht in met een zuidelijke 5 Beaufort in ons gezicht en temperaturen van rond het vriespunt. Er lopen flinke golven en we maken soms stevige klappen maar dit kan de HR45 gemakkelijk aan. De stuurautomaat stuurt en Thijs en ik verschuilen ons achter de buiskap. We verorberen een rookworst en later de eerste magnetronmaaltijden. Gemakkelijk en goed genoeg op zo’n tocht! Veel foto’s maken we niet want het is stikdonker.

Thijs gunt mij de eerste slaap en ik kruip lekker in bed in de kooi bij de mast. Thijs regelt het wel buiten. Het is iets rustiger geworden met de golven omdat we een beetje lij krijgen van de Deense oostkust. Maar toch lig ik binnen af en toe flink te stuiteren en klappen we soms zo hard op een golf, dat het binnen lijkt alsof we op een blok beton varen!

‘Pap, je moet naar buiten komen want we hebben geen stuurautomaat meer!’ Het is 00.30u en Thijs blijkt al een half uur te worstelen met de koers van de boot terwijl hij tegelijkertijd probeert te achterhalen waarom de Raymarine stuurautomaat dienst weigert. Ik wissel mijn warme bed voor een plek achter het stuurwiel waar ik de volle laag krijg van buiswater en kou. En Thijs gaat op zoek naar het mankement. Ik ben al half zeeziek, maar Thijs heeft nergens last van. Hij start het systeem opnieuw op maar dat biedt slechts een paar seconden soelaas. Hij checkt alle elektronica en we hebben gewoon alle data beschikbaar die de stuurautomaat nodig heeft. Het moet iets mechanisch zijn. Dan merkt Thijs dat de motor van de hydraulische arm gewoon wordt aangestuurd en ook loopt, maar dat de arm niet beweegt. Hij is niet voor niets (bijna) een ingenieur en trekt de juiste conclusie: alles werkt maar de hydraulische arm wordt niet gekoppeld. Dat moet gebeuren door een klep met elektromagneet (solenoid) die als de stuurautomaat werkt continu met stroom wordt bekrachtigd. Het kan niet anders dan dat daar de fout zit. Hij demonteert de elektromagneet en dan is het helemaal duidelijk: compleet gesmolten! Het blijkt dat deze magneet een 12 Volt variant is. En die kan prima werken met ons 24 Volt boordsysteem, maar dan moet je in de installatie wel een schakelaartje omzetten die ervoor zorgt dat er geen 24, maar 12 Volt naar de magneet gaat! Dat heeft degene die de stuurautomaat recent voor de vorige eigenaar heeft geïnstalleerd (het is het nieuwste van het nieuwste spul) blijkbaar nagelaten. En na acht uur continue dienst is het ding uiteindelijk gesmolten….

Op zee varen zonder stuurautomaat en behalve het kompas geen referentiepunten om op te sturen, is geen sinecure. Het wordt daarom een pittige nacht waarin Thijs en ik elkaar regelmatig afwisselen aan het stuurwiel.

Aan het einde van de nacht zitten we in de Fehmarn Belt, de zeestraat tussen het Duitse eiland Fehmarn en het Deense Lolland. Er wordt daar gewerkt aan een tunnelverbinding en daarom gelden er allerlei restricties en strakke begeleiding van passerende schepen. In verband met de duisternis en dichte mist varen wij volledig op elektronische kaart en radar als wij worden opgeroepen. Wanneer ik wil antwoorden met de marifoon dient het volgende probleem zich aan: we kunnen niet zenden. De net als de stuurautomaat splinternieuwe marifoon werkt (nou ja, ontvángt) prima, maar de handset met spreeksleutel doet het niet. Wat is dit nu weer? En in tegenstelling tot het probleem met de stuurautomaat trek ik me deze wél aan. Dit hadden we gemakkelijk kunnen en moeten testen voordat we zee kozen! Gelukkig is Thijs weer scherp en na een kort onderzoek is het probleem gevonden: de kabel van de handset is verkeerd aangesloten. De stekker is in zijn aansluitplug geforceerd en één van de pinnetjes is verbogen en maakt geen contact. Dit kan Thijs direct herstellen en daarna kunnen we praten met de verkeerspost.

Niet lang na het passeren van de werkzaamheden begint het wat lichter te worden en ook de mist verdunt zich. Ondanks dat we het goed onder controle hebben zijn we wel klaar met sturen op de hand en we gaan ons beraden op de vraag hoe we de stuurautomaat weer werkend krijgen. We zien dat er een grote Raymarine dealer & servicecenter zit in Kiel en we hopen dat we daar het benodigde onderdeel kunnen krijgen. We zetten daarom koers naar de haven in Kiel die het dichtst in de buurt van deze dealer zit en meren daar na twintig uur varen vanuit Malmö aan.

De dealer heeft het onderdeel niet en na de eerste teleurstelling en berusting dat we dan de rest van de tocht zonder stuurautomaat zitten, realiseren we ons plots dat het onderdeel ook niet van de stuurautomaat is, maar van de hydraulische arm! Die is niet van Raymarine maar van Hy-Pro. We zoeken in hun dealernetwerk en het blijkt dat er in Bochum bij Dortmund een dealer zit die precies één exemplaar van ons onderdeel op voorraad heeft. En het lijkt ook de enige op het vasteland van Europa te zijn. Hij kan hem opsturen naar Kiel maar we hebben eigenlijk geen goed afleveradres. Ook is het al einde dag en de vraag is of het onderdeel überhaupt nog weggaat diezelfde dag, laat staan dat er zekerheid is over wanneer ie er dan is. Thijs en ik denken hetzelfde: we gaan ons niet afhankelijk maken van allerlei onzekerheden maar gaan het zelf regelen: morgen huren we een auto, rijden 450 kilometer naar Bochum, pikken het onderdeel op en rijden weer terug! En we hebben feitelijk tijd genoeg want het is woensdag en door storm Eowyn die in Ierland huishoudt, is er op zijn vroegst zondag pas een goed weergat om van Cuxhaven door de Duitse Bocht en boven de waddeneilanden langs naar Nederland te varen. We hebben dan de vrijdag en zaterdag om op ons gemak van Kiel naar Cuxhaven te komen via het beschutte vaarwater van het Nord-Ostsee Kanal. Zo gezegd zo gedaan!

De rit op en neer naar Bochum is heerlijk. Lekker in een warme auto met de stoelverwarming op standje ‘grill’ en de verwarming op 22 graden. Of had ik nog niet gezegd dat de eerste nacht op zee de twee dieselkachels aan boord het niet deden? Ik geniet van deze roadtrip met Thijs en onze keuze om zaken in eigen hand te nemen. We weten nu al dat we de rest van de tocht heel vaak tegen elkaar gaan zeggen dat dit de beste keuze is die we konden maken. Het onderdeel wordt gehaald, donderdagavond zet Thijs het erin en we hebben weer een stuurautomaat! Ook haalt Thijs de twee dieselkachels compleet uit de motorruimte en samen geven we ze allebei een uitgebreide service. Eén van de twee kachels doet het weer perfect, de andere draait alleen op halve kracht omdat de thermostaat niet functioneert. Maar wat een verschil in comfort vergeleken met de eerste nacht!

Het Nord-Ostsee Kanal mag door jachten alleen met daglicht worden bevaren. De tijdsloten daarvoor worden per twee weken gedefinieerd en eind januari mag het kanaal door ons tussen 07:30 en 17:30u bevaren worden. Wij hebben de vrijdag en de zaterdag ervoor, dus doen rustig aan. Vrijdag passeren we de sluis bij Kiel-Holtenau en varen tot aan de Gieselau Schleuse. Bij die sluis komen de Eider en het kanaal samen en kun je heerlijk overnachten in de stille natuur, slechts een paar honderd meter van het kanaal! Druk is het er natuurlijk niet, we liggen alleen.

Zaterdag pakken we de tweede helft van het kanaal. We zien dat als we om 09:00u vertrekken, we met afgaand tij uit de sluis bij Brunsbüttel komen. Dat is gunstig om meteen door te varen naar Cuxhaven, de springplank vanaf waar we zondagochtend de tocht richting Nederlandse wad willen aanvangen. Zaterdagmiddag liggen we inderdaad in Cuxhaven, maar een blik op het weerbericht leert dat het verstandiger is om eerder verder te varen dan zondagochtend. Er komt een front aan dat zondagmiddag boven het Nederlandse wad zuidwestelijke winden brengt van 6-8 Beaufort. Daar hebben we geen zin in, dus passen we ons plan aan. We vertrekken zaterdagavond alweer zo gauw het tij opnieuw naar buiten gaat lopen en gaan dan niet naar Vlieland, maar naar Lauwersoog. Daar kunnen we ‘naar binnen’ en lopen dan de harde wind net mis.

Dit plan pakt goed uit. We zitten een nacht in de Elbemonding en Duitse Bocht wat qua scheepvaart behoorlijk intensief maar toch overzichtelijk is. En aan het einde van de zondagochtend varen we tussen Schiermonnikoog en Ameland het Westgat in en de Waddenzee op. Door de Robbegatsluis bij Lauwersoog komen we op het binnenwater van het Lauwersmeer en valt er toch wel wat spanning van mij af. We varen Friesland in tot Dokkumer Nieuwe Zijlen waar de zondagstremming van de sluis aldaar ons tegenhoudt. Maar dat is niet erg, we gaan lekker rusten!

’s Ochtends om 9 uur kunnen we door de sluis en dan nemen we een stukje Staande Mastroute (een vaarroute waar alle bruggen kunnen openen zodat je met je hoge mast kunt passeren) via Dokkum naar Leeuwarden en dan via Franeker naar Harlingen. Deze route mag je varen met een maximum diepgang van 1,90 meter en dat gaat net met onze 1,88 meter! Toch raken we op het eerste stukje vóór Dokkum een aantal keer zachtjes de bodem. Maar het is een heerlijk beschutte route en we zijn tevreden met onze keuze. Zelfs in dit beschutte binnenland giert de wind soms met 30 knopen door ons want! We zijn blij dat we niet op open zee zitten.

Voor een deel van de brugbedieningen moet je je in deze tijd van het jaar aanmelden, maar dat kan ik in de ochtend voor de gehele route in één keer telefonisch doen. Ik hou van Zeeland maar wat zijn ze in Friesland toch watersportminded: echt elke brug vliegt voor ons open en we passeren de gehele route zonder noemenswaardige vertraging!

In Harlingen vullen we maandagmiddag onze dieseltanks weer af en stomen direct door de Tsjerk Hiddessluizen naar het wad. De wind is inmiddels flink afgenomen en zelfs minder nu dan de windkracht 5 die voor de hele avond en nacht was voorspeld op het IJssel- en Markermeer. Wederom zijn Thijs en ik het snel eens: we varen van Harlingen naar de Afsluitdijk, varen in ieder geval door naar Enkhuizen en misschien wel naar Almere. Natuurlijk wordt het dat laatste. Om 02:30u in de nacht van maandag op dinsdag meren we aan in Marina Muiderzand. Vanaf hier is het nog maar een zeer klein stukje naar ons voorlopige eindpunt, jachtwerf Rhebergen in Amsterdam. Daar hebben we een afspraak om de complete verstaging te laten vervangen.

Het zit erop! Een geslaagde delivery van ons eigen, nieuwe zeiljacht. Hartje winter. En verkopen? Echt niet!

^{Deze tocht:}

^{466 zeemijlen}

^{73,0 motoruren}

Blog over twee weken: Puntjes op de Rassy